Pojęcia brutto i netto bardzo często pojawiają się w życiu codziennym, chociażby w przypadku umów o pracę, faktur, reklam sklepów czy przy kredytach. Choć wydają się proste, w praktyce bywają mylące, gdyż oznaczają coś zupełnie innego. Właściwe ich rozróżnienie pozwala uniknąć rozczarowań i lepiej planować domowy budżet czy koszty prowadzenia działalności.
Brutto – Co to jest?
Brutto to kwota uwzględniająca w sobie rozmaite obciążenia, jak również podatek VAT, wynoszący w naszym kraju 23%. Nie zawiera więc w sobie żadnych odliczeń i jest wartością służącą do dalszych obliczeń lub faktycznym kosztem dla pracodawcy, bądź klienta.
Netto – Co to jest?
W przypadku netto sprawa wygląda nieco inaczej. Jest to bowiem kwota, którą otrzymujemy po wszelkich niezbędnych potrąceniach. Mówiąc na przykład o wypłacie dla pracownika, nazywamy ją wynagrodzeniem „na rękę”. Jest to kwota pozbawiona również podatku VAT.
Brutto czy netto – Jak to rozumieć w praktyce?
Wynagrodzenie pracownika – Ile dostaje się „na rękę”?
Wiele osób nie do końca rozumie, jak działa brutto i netto w kontekście pensji. Otóż sprawa wygląda następująco. W pracy „na rękę” dostaje się wynagrodzenie, czyli wartość po odjęciu od kwoty brutto zaliczki podatku dochodowego i wszelkich niezbędnych składek na ubezpieczenia społeczne.
Załóżmy, że pracownik ma w umowie wynagrodzenie brutto 5000 zł na umowie o pracę, ze standardowymi kosztami i ulgą podatkową. Z tej kwoty odprowadzane są:
- Składka emerytalna 9,76% – 488 zł
- Składka rentowa 1,5% – 75 zł
- Składka chorobowa 2,45% – 123 zł
- Składka zdrowotna 9% podstawy – ok. 388 zł
- Zaliczka na podatek dochodowy PIT – ok. 326 zł
Po wszystkich potrąceniach pracownik otrzymuje ok. 3600 zł netto.
Zakupy i ceny – Różnica w fakturach i umowach
Zdarza się, że ludzie nie zwracają uwagi na to, jaka kwota podana jest w zawiązywanych umowach, czy fakturach, z których trzeba się rozliczyć. Nie każdy ma świadomość, że cena brutto wskazana na fakturze jest ilością pieniędzy, które klient rzeczywiście opłaca.
Warto tu zaznaczyć, że w umowach z konsumentami ceny trzeba podawać w kwocie brutto. Podczas zawierania umów między przedsiębiorcami natomiast istnieje możliwość zastosowania ceny netto. Musi być jednak jasno przedstawione, że do ceny zostanie doliczony VAT.
Jak obliczyć kwotę brutto na netto?
Jak obliczyć kwotę brutto na netto? Sprawa wygląda jasno. Aby przeliczyć cenę brutto na netto, powinniście podzielić cenę brutto przez właściwą stawkę VAT. Przykładowo, gdy cena brutto wynosi 100 zł, natomiast VAT wynosi 23%, to działanie wygląda następująco – 123 ÷ 1.23 = 100 zł. Wówczas to 100 złotych jest ceną netto.
Dlaczego często pojawia się zamieszanie z brutto i netto?
Wiele osób myli brutto z netto, szczególnie po ukończeniu 26. roku życia. Do tego wieku pracownicy nie płacą podatku dochodowego, więc ich wypłata jest wyższa. Gdy ta ulga się kończy, kwota „na rękę” nagle maleje, co bywa mylące. Dodatkowym utrudnieniem jest podobne brzmienie obu pojęć.
W handlu natomiast często używa się kwot netto, zwłaszcza w rozliczeniach między firmami, bo przedsiębiorcy mogą odliczyć VAT. Dla zwykłego konsumenta liczy się jednak cena brutto, czyli ta, którą widzi przy kasie. Niekiedy zamieszanie potęgują też drobne różnice wynikające z zaokrągleń lub sposobu naliczania VAT na fakturach.
Brutto czy netto – Jak zapamiętać różnicę?
Nie jest tajemnicą, że wielu ludziom ciężko jest rozróżnić brutto i netto. Są jednak sposoby, aby dało się to zrobić skutecznie. Przykładowo możecie myśleć o brutto, jako o całości łączącej w sobie kwoty, które będą musiały zostać odjęte.
Netto natomiast możecie postrzegać jako kwotę finalną, która wszelkie potrącenia (tj. podatki i ubezpieczenia) ma w sobie już uwzględnione. Warto mieć na względzie, że dobrą pomocą zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy przy wypłacaniu ostatecznego wynagrodzenia jest system RCP. Minimalizuje on ryzyko błędów przy obliczaniu ostatecznej wartości pensji.