Postojowe w pracy to sytuacja, która może wystąpić w różnych branżach i dotyczy okresów, kiedy pracownik nie wykonuje swoich obowiązków, ale pozostaje w gotowości do pracy. W poniższym artykule wyjaśnimy, kiedy przysługuje, jak długo może trwać, a także czy konieczne jest odrabianie tego czasu.
Co to postojowe w pracy?
Postojowe w pracy to czasowe zawieszenie wykonywania obowiązków przez pracownika, które nie wynika z jego winy. Jest to nic innego, jak sytuacja, w której pracownik nie wykonuje pracy, ale pozostaje w gotowości do jej podjęcia, mimo że jego usługi nie są aktualnie potrzebne.
Pracodawca może zdecydować o wstrzymaniu pracy na przykład z powodu braku materiałów, awarii urządzeń, sytuacji kryzysowych lub innych niezależnych od pracownika okoliczności.
Kiedy przysługuje postojowe w pracy?
Postojowe w pracy przysługuje wtedy, gdy pracownik znajduje się w sytuacji, w której nie może wykonywać swojej pracy. Taki stan rzeczy nie jest jednak wynikiem jego zaniedbania lub opóźnienia. Zgodnie z przepisami prawa pracy, postojowe może wystąpić na przykład w przypadku:
- Braku zleceń lub pracy do wykonania z przyczyn niezależnych od pracownika,
- Przerwy w działalności firmy z powodu awarii maszyn, urządzeń, lub braku materiałów,
- Sytuacji kryzysowych, tj.: klęski żywiołowe czy problemy zdrowotne, które uniemożliwiają normalne wykonywanie pracy.
W powyższych przypadkach pracodawca powinien poinformować pracowników o zaistniałej sytuacji i ustalić warunki postoju.
Ile może trwać postojowe w pracy?
Czas trwania postojowego w pracy jest uzależniony od przyczyn, które go spowodowały, oraz od decyzji pracodawcy. Zasadniczo nie może ono oczywiście trwać bezterminowo. W przypadku, gdy jego powód jest przejściowy, trwa ono zazwyczaj kilka dni lub tygodni.
W szczególnych sytuacjach, takich jak długotrwała awaria lub poważne kryzysy gospodarcze, może potrwać dłużej. Pracodawca jest zobowiązany do poinformowania pracowników o czasie trwania postoju i ewentualnych decyzjach dotyczących dalszej pracy.
Jakie prawa przysługują pracownikom w przypadku postoju w pracy?
Pracownikom przysługuje wynagrodzenie w okresie postojowego w pracy, lecz jego wysokość jest zależna od jego przyczyny, oraz od warunków umowy. W większości przypadków, jeśli jest to wynik niezależny od pracownika okoliczności, pracodawca musi zapewnić pracownikowi wynagrodzenie. Istnieją jednak wyjątki, w zależności od przepisów prawa pracy, które mogą zmieniać to wynagrodzenie, np. w przypadku siły wyższej.
Warto zaznaczyć, że pracownicy w czasie postojowego zachowują prawo do innych świadczeń, tj. ubezpieczenia zdrowotne czy społeczne, chyba że trwa ono dłużej, niż przewidują to przepisy.
Czy postojowe w pracy trzeba odrabiać?
Zasadniczo postojowe w pracy nie wymaga odrabiania. W przypadku jednak gdy postój jest wynikiem organizacyjnych problemów firmy, pracodawca i pracownik uzgadniają warunki, na jakich dojdzie do odrobienia. Wówczas podwładny może zostać poproszony o dłuższe godziny pracy. Inną możliwością jest wykonywanie pracy w innym terminie, jeśli sytuacja tego wymaga.
Ostateczna decyzja należy do pracodawcy. Nie ma jednak obowiązku odrabiania postojowego, jeśli nie zostało to wyraźnie określone w umowie lub porozumieniu między stronami.